Transformatie 'De drie Stoepen' Prinsegracht Den Haag
Transformatie 'De drie Stoepen' Prinsegracht The Hague
Opdrachtgever: MS Vastgoed
Locatie: Prinsegracht 69, 71 & 73 Den Haag
Periode: 2019 – 2025
Programma: 4.700 m2 studio's en appartementen, tuin, parkeerplaats
Het pand is gebouwd tussen 1726 en 1730 als drie voorname stadspaleizen in Louis XIV-stijl die in de volksmond later de naam “De drie Stoepen” kregen. De drie huizen functioneerden al meer dan 150 jaar als één pand dat dienst deed als museum, hof, officiële residentie, zetel van het Permanent Hof van Arbitrage, theater, poppodium en kantoren.
Intern was -vooral in de panden Prinsegracht 69 en 71- veel gewijzigd. Aan de achterzijde bevond zich een aanbouw uit de twintigste eeuw. De oorspronkelijke tuin was verdwenen en ingericht als parkeerplaats. Van het prachtvolle interieur waren slecht twee kamers, één trappenhuis en de drie bovenlichten nog aanwezig. De drie stadspaleizen waren dichtgeslibd met kamertjes en gangen, de tot vijf meter hoge ruimtes waren verlaagd met entresols en systeemplafonds. De achterzijde was verrommeld met verschillende aanbouwen uit de twintigste eeuw.
De gekozen aanpak was ‘op te ruimen’ en de structuur van de drie panden binnen en buiten weer afleesbaar te maken. De drie entree’s zijn in ere hersteld en hebben weer doorgangen naar de tuin gekregen. De voorgevel werd gerestaureerd op een manier dat de kleine verschillen in de drie panden weer afleesbaar zijn gemaakt door ramen en ornamenten te herstellen en subtiele kleurverschillen aan te brengen tussen de panden onderling. De helft van het parkeerterrein aan de achterzijde kon worden vrijgemaakt voor een gezamenlijke tuin. En de aanbouw is vervangen door een kleiner ‘tuinhuis’ dat herinnert aan de verdwenen koets- en tuinhuizen die in de achttiende eeuw een visuele beëindiging vormden voor de diepe tuinen.
Aan de transformatie ging een grondige analyse en het opstellen van een plan van aanpak vooraf waarbij intensief werd samengewerkt met een architectuurhistoricus en de Dienst Monumenten van de gemeente Den Haag. De gevels en daken zijn geïsoleerd aan de binnenzijde, de ramen zijn voorzien van dubbel glas en alle woningen hebben een eigen warmtepomp in de woning. Op het dak liggen, onzichtbaar vanaf de straat, PV-panelen. Een gasaansluiting was niet meer nodig. In bouwteamverband werd met aannemer en adviseurs een hoge duurzaamheidsambitie gerealiseerd met een A+++ label voor de woningen.
De 58 kleine woningen zijn als een puzzel ingevoegd in het bestaande casco door te werken met lichte wanden van hout en metal stud. De scheve vloeren zijn geëgaliseerd, de balkenplafonds zijn hersteld en in het zicht gelaten. De appartementen zijn reversibel gebouwd in het bestaande casco: wellicht worden kleine woningen ooit weer samengevoegd of wordt het woongebouw weer kantoor. De gevels en de constructie kunnen het hebben, het gebouw kan nog eeuwen mee.
Binnenkort wonen hier meer dan 100 starters en studenten in een gebouw dat driehonderd jaar geleden is gebouwd voor drie families -welvarend en met personeel, dat wel- maar men kan zich afvragen of dat vooruitgang is en of dit het laadvermogen van de monumenten niet overschrijdt. Jonge mensen die last hebben van de woningnood, en geen woning kunnen vinden in de grote steden, zullen dit anders zien: dit project is een belangrijke toevoeging van broodnodige starters- en studentenwoningen in het centrum van Den Haag.